Opbillen jij!
Toen ik in verband met oppleuren in de elektronische Van Dale zocht naar soortgelijke verwensingen, kwamen werkwoorden als ophoepelen, opkrassen en opzouten voorbij. En ook opbillen.
– Opbillen jij! En snel een beetje!
Een goed verstaander heeft aan een half woord genoeg.
Opbillen betekent echter ‘molenstenen opnieuw billen’, met billen ‘de groeven op de maalvlakte van molenstenen scherpen, kanten’ (Van Dale). Iemand die stenen bilt, is een biller of bilder (WNT). Ik kwam bilder tegen in het journaal van de Zaankanter Claas Arisz Caeskoper: 13. ditto [13-05-1695] gestorve Carton de Bilder.
Speculatie
Caeskoper had parten (aandelen) in diverse molens en wellicht had ‘Carton’ voor deze molens de molenstenen gebild.
Carton is een Franse achternaam. Ik meen ooit ergens te hebben gelezen dat bilders in de Zaanstreek vaak afkomstig waren uit Wallonië.
Referenties
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), lemma billenI (gepubliceerd in 1903).
» “En laat ik het dan maar misschien meer als minister-president zeggen…”.
» Oliemolen De Schijtjager.
» index
Geplaatst op 26 november 2016, gewijzigd op 18 juni 2019.
© de 5e Verdieping 2016-2019